Aktualności
Sfinksy królowej Hatszepsut
Odkrycie i ponowne zidentyfikowanie przez włoską misję archeologiczną kilku tysięcy fragmentów rzeźb Hatszepsut przechowywanych w westybulu grobowca TT37, który służył przez dziesięciolecia jako magazyn zabytków Egipskiej Służby Starożytności w Luksorze, było impulsem do powstania projektu mającego na celu inwentaryzację, dokumentację, publikację i rekonstrukcję zespołu sfinksów królowej Hatszepsut oraz odtworzenie ich funkcji kultowej w obrębie świątyni Ḏsr-Ḏsrw.
Fragmenty, które w ramach pracy Projektu są katalogowane, fotografowane oraz przydzielane do rekonstrukcji, w zdecydowanej większości pochodzą z wykopalisk H.E. Winlocka z ramienia Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku w latach 1911-1932. Zespół zabytków uzupełniają fragmenty z wykopalisk EES prowadzonych przez E. Naville'a na przełomie XIX i XX w., znaleziska z terenu Asasifu oraz fragmenty pozyskane w trakcie najnowszych wykopalisk Misji Polsko-Egipskiej. Wszystkie fragmenty będące obiektem badań są dekorowane, a stan ich zachowania jest zróżnicowany. Równie często są spotykane dobrze zachowane, duże elementy głów lub ciał z doskonale widoczną polichromią, jak i fragmenty mocno zwietrzałe, pozbawione kolorów, noszące ślady intencjonalnego niszczenia ogniem i rozłupywania.
Pierwszym etapem Projektu było policzenie i ocenienie stanu zachowania fragmentów rzeźb. Następnie przystąpiono do inwentaryzacji i identyfikacji funkcji poszczególnych elementów. Równolegle rozpoczęte zostały prace konserwatorskie oraz przygotowania do rekonstrukcji rzeźb i ich ewentualnej ekspozycji na terenie świątyni.
Prowadzone przez członków prace epigraficzne oraz studia nad ikonografią, symboliką i rolą sfinksów Hatszepsut dotyczą zespołu 4500 piaskowcowych fragmentów. Ich uzupełnienie stanowi zbiór kilkuset fragmentów sfinksów granitowych znajdujących się w Deir el-Bahari oraz studia portretem królewskim Hatszepsut w Muzeum Egipskim w Kairze.
Poza analizą egiptologiczną oraz próbą ustalenia pierwotnej ilości sfinksów i ich ustawienia na terenie świątyni Ḏsr-Ḏsrw członkowie Projektu pracują nad odtworzeniem genezy i wyglądu najstarszej – dziś już nieistniejącej – alei sfinksów w Egipcie, która łączyła Stację na Barkę ze Świątynią Górną w zespole świątynnym Hatszepsut w Deir el-Bahari.
Studia egiptologiczne oraz prace konserwatorskie i rekonstrukcyjne są uzupełniane badaniami laboratoryjnymi mającymi na celu poznanie pigmentów, spoiw i zapraw użytych do wykonania polichronii rzeźb oraz badaniami petrograficznymi, które odpowiadają na pytania dotyczące gatunku i pochodzenia surowców kamiennych użytych do wykonania rzeźb oraz technologii ich obróbki.
Bibliografia:
Kierownik projektu: Agata Smilgin
Członkowie projektu: Andrzej Sośnierz (konserwator), Michał Wasilewski (geolog, geoarcheolog)
Współpracownicy (2008-2014): Maciej Jawornicki (fotograf), Aleksandra Kamińska (fotograf), Wojciech Wojciechowski (fotograf), Alieksiei Shukanau (egiptolog), Andrzej Ćwiek (egiptolog), Arkadiusz Ostasz (konserwator), Waldemar Grabowiecki (konserwator)
Kontakt: essinia@wp.pl
Projekty egiptologiczne | Projekty archeologiczne | Projekty konserwatorskie i architektoniczne | Raporty | Historia badań